Chuyển đổi số – Bước ngoặt của ngành kỹ thuật
Ngành xây dựng, cơ khí và hạ tầng đang trải qua một cuộc cách mạng lớn khi các công nghệ số được ứng dụng vào toàn bộ vòng đời dự án – từ thiết kế, thi công đến vận hành.
Nếu như trước đây, bản vẽ kỹ thuật chủ yếu được lưu trữ dưới dạng giấy hoặc file rời rạc, quá trình phối hợp giữa các bộ phận tốn nhiều thời gian và dễ xảy ra sai sót, thì hiện nay, nhờ chuyển đổi số, mọi dữ liệu có thể được quản lý tập trung, chia sẻ tức thì và truy cập ở bất cứ đâu.
Theo McKinsey & Company, việc ứng dụng công nghệ số có thể giúp:
- Tăng 15–25% năng suất lao động.
- Giảm 20% chi phí nhờ hạn chế sai sót và tối ưu quy trình.
Đây là lý do các kỹ sư – từ thiết kế đến thi công – cần nhanh chóng nắm bắt công nghệ để không bị bỏ lại phía sau.Các công nghệ cốt lõi trong chuyển đổi số thiết kế và thi công
Các công nghệ cốt lõi trong chuyển đổi số thiết kế và thi công
BIM (Building Information Modeling)
BIM không chỉ là mô hình 3D, mà là hệ thống quản lý thông tin của công trình từ giai đoạn ý tưởng đến vận hành. Với BIM, kỹ sư có thể:
- Tạo mô hình 3D chi tiết kèm thông tin vật liệu, kích thước, tiến độ.
- Phát hiện xung đột (clash detection) trước khi thi công.
- Tích hợp với các phần mềm phân tích kết cấu, MEP.
CDE (Common Data Environment)
CDE là nền tảng trung tâm giúp lưu trữ, quản lý và chia sẻ dữ liệu dự án giữa các bên tham gia. Kỹ sư không còn lo mất file, nhầm phiên bản, hay phải gửi hàng chục email mỗi khi cập nhật bản vẽ.
AI (Artificial Intelligence)
AI hỗ trợ phân tích dữ liệu thiết kế, dự đoán rủi ro, tối ưu phương án thi công. Ví dụ: AI có thể phân tích hàng nghìn dữ liệu công trình để đề xuất vật liệu tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo tiêu chuẩn.
IoT (Internet of Things)
Trong thi công, IoT cho phép gắn cảm biến vào máy móc hoặc vật liệu để theo dõi tiến độ, độ bền, hoặc môi trường thi công theo thời gian thực.
AR/VR (Augmented Reality / Virtual Reality)
Kỹ sư có thể dùng AR/VR để trình bày phương án thi công cho chủ đầu tư, hoặc kiểm tra mô hình ngay trên công trường. Điều này giúp giảm khoảng cách giữa bản vẽ và thực tế.
Lợi ích đối với kỹ sư thiết kế và thi công
- Tiết kiệm thời gian: Giảm các công việc lặp lại, tối ưu quy trình kiểm tra bản vẽ.
- Tăng độ chính xác: Phát hiện lỗi thiết kế sớm, hạn chế sửa chữa khi thi công.
- Hợp tác hiệu quả: Các bên (kiến trúc, kết cấu, MEP, nhà thầu) làm việc trên cùng một nguồn dữ liệu.
- Nâng cao giá trị nghề nghiệp: Kỹ sư thành thạo công nghệ số sẽ có lợi thế lớn khi ứng tuyển.
Kỹ năng kỹ sư cần trang bị để bắt kịp chuyển đổi số
Thành thạo phần mềm BIM/CAD
Các kỹ sư nên nắm chắc Autodesk Revit, AutoCAD, Navisworks, hoặc các giải pháp BIM khác. Đây là nền tảng cơ bản để tham gia dự án số hóa.
Kỹ năng quản lý dữ liệu
Biết cách lưu trữ, phân quyền, kiểm soát phiên bản trên CDE để tránh sai sót.
Hiểu quy trình số hóa thi công
Nắm được từ khâu lập kế hoạch, triển khai thiết kế, kiểm tra mô hình, đến bàn giao dữ liệu cho giai đoạn vận hành.
Kỹ năng phân tích dữ liệu
Biết khai thác dữ liệu từ mô hình BIM hoặc cảm biến IoT để đưa ra quyết định kỹ thuật.
Kỹ năng giao tiếp số
Biết sử dụng các công cụ họp trực tuyến, chia sẻ mô hình, và phối hợp đa ngành qua môi trường số.
Kết luận – Chuyển đổi số là cơ hội, không chỉ là xu hướng
Chuyển đổi số đang mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành thiết kế và thi công. Kỹ sư nào chủ động học hỏi, ứng dụng công nghệ sẽ không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
Với những kỹ năng và công nghệ đã đề cập, kỹ sư Việt Nam hoàn toàn có thể bắt kịp tiêu chuẩn quốc tế, tham gia các dự án quy mô lớn, và góp phần nâng tầm ngành kỹ thuật trong nước.
